Έχουμε ξανά μιλήσει για τους ανθρώπους που λένε ψέματα. Ερχόμαστε σε επαφή με τέτοια άτομα, είτε στην δουλειά μας, είτε στον προσωπικό μας κύκλο.
Αλλά πως μπορείς να εντοπίσεις έναν ψεύτη; Οι πρώην αξιωματικοί της CIA, Philip Houston, Michael Floyd, Susan Carnicero και Don Tennant μετέφεραν τις επαγγελματικές τους γνώσεις ανίχνευσης εξαπάτησης στο βιβλίο Spy the Lie. Εδώ είναι λοιπόν τα 6 σημάδια που δείχνουν ότι κάποιος μάλλον σου λέει ψέματα.
1. Κάνει παύση ή καθυστερεί να απαντήσει
Κάνεις μια ερώτηση σε έναν άνθρωπο και… καμία αντίδραση. Αρχίζει να απαντάει καθυστερημένα. Πόση καθυστέρηση όμως επιτρέπεται μέχρι να τη θεωρήσουμε παραπλανητικό δείκτη; Εξαρτάται. Αν ρωτήσεις κάποιον: «Τι έκανες αυτή την ημερομηνία πριν από επτά χρόνια;» θα χρειαστεί χρόνο για να σκεφτεί και να απαντήσει. Και είναι λογικό. Δεν είναι εύκολο να ανασύρεις μια τέτοια πληροφορία. Αν τον ρωτήσεις όμως «Σε αυτή την ημερομηνία πριν από επτά χρόνια, λήστεψες ένα βενζινάδικο;» Εάν χρειαστεί χρόνο να απαντήσει είναι ύποπτο σημάδι. Το πιθανότερο όμως είναι να απαντήσει αμέσως «Φυσικά όχι!» Είναι μια απλή άσκηση, αλλά οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η καθυστέρηση πρέπει να εξεταστεί σε συνάρτηση με το είδος της ερώτησης.
2. Υπάρχει λεκτική/ μη λεκτική αποσύνδεση
Ο εγκέφαλός μας είναι συνδεδεμένος με τέτοιο τρόπο που κάνει τις λεκτικές και μη λεκτικές μας συμπεριφορές να ταιριάζουν. Όταν αυτά τα δύο αποσυνδέονται, θεωρούμε ότι είναι μια πιθανή παραπλανητική ένδειξη. Ένα άτομο που θέλει να παραπλανήσει συχνά κρύβει το στόμα ή τα μάτια του.
Μια συνηθισμένη λεκτική/μη λεκτική αποσύνδεση που πρέπει να προσέχεις συμβαίνει όταν ένα άτομο γνέφει καταφατικά ενώ λέει «Όχι» ή γυρίζει το κεφάλι του από τη μια πλευρά στην άλλη ενώ λέει «Ναι». Προσοχή όμως: αυτός ο δείκτης ισχύει μόνο σε μια αφηγηματική απάντηση, όχι σε μια μονολεκτική ή σύντομη απάντηση.
3. Κρύβει το στόμα ή τα μάτια
Ένα άτομο που λέει ψέματα συχνά κρύβει το στόμα ή τα μάτια. Υπάρχει μια φυσική τάση να θέλει κανείς να καλύψει ένα ψέμα, οπότε αν το χέρι ενός ατόμου πάει μπροστά από το στόμα του ενώ απαντά σε μια ερώτηση, αυτό είναι σημαντικό. Ομοίως, κάποιος που ψεύδεται έχει μια φυσική κλίση να καλύψει τα μάτια του ενώ απαντά σε μια ερώτηση. Αυτό ίσως σε υποσυνείδητο επίπεδο, σημαίνει ότι δεν αντέχει να δει την αντίδραση στο κραυγαλέο που λέει. Αυτή η κάλυψη μπορεί να επιτευχθεί με ένα χέρι ή απλώς κλείνοντας τα μάτια του. Δεν αναφερόμαστε στο ανοιγοκλείσιμο των ματιών, αλλά εάν ένα άτομο κλείνει τα μάτια του ενώ απαντά σε μια ερώτηση που δεν χρειάζεται στοχασμό για να απαντήσει, είναι μια πιθανή παραπλανητική ένδειξη.
4. Καθαρίζει το λαιμό ή καταπίνει
Εάν ένα άτομο καθαρίσει το λαιμό του ή καταπίνει πριν απαντήσει στην ερώτηση, αυτό είναι ένα πιθανό πρόβλημα. Αν το κάνει αφού απαντήσει, δεν μας ενοχλεί. Αλλά αν το κάνει πριν απαντήσει, μπορεί να είναι ένδειξη. Η ερώτηση μπορεί να έχει δημιουργήσει μια απότομη αύξηση του άγχους, η οποία μπορεί να προκαλέσει δυσφορία ή ξηρότητα στο στόμα και το λαιμό.
5. Νευρικές κινήσεις
Πρόσεξε οτιδήποτε κάνει ένα άτομο με το πρόσωπό του ή με το κεφάλι του γενικότερα όταν απαντάει. Αυτό συχνά παίρνει τη μορφή δαγκώματος ή γλειψίματος των χειλιών ή τραβήγματος των αυτιών. Η ερώτηση που έχετε κάνει, ξεκάθαρα δημιουργεί μια έξαρση στο άγχος που ενεργοποιεί το αυτόνομο νευρικό σύστημα που μεταφέρεται στις επιφάνειες του προσώπου, των αυτιών και των άκρων – κάτι που μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση κρύου ή κνησμού. Χωρίς να το καταλάβει καν το άτομο, μπορεί να τρίβει τα χέρια του ή να αγγίζει αυτές τις περιοχές.
6. Κάνει χειρονομίες περιποίησης ή τακτοποιεί
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο μερικοί άνθρωποι μπορεί να διώχνουν το άγχος είναι μέσω της σωματικής δραστηριότητας.
Όταν απαντά σε μια ερώτηση, ένας άνδρας που λέει ψέματα μπορεί να φτιάχνει τη γραβάτα, το πουκάμισό ή τα γυαλιά του. Μια γυναίκα μπορεί να βάλει τα μαλλιά πίσω από τα αυτιά της ή να ισιώσει τη φούστα της. Μας ενδιαφέρει επίσης η διαχείριση του ιδρώτα. Το ότι κάποιος μπορεί να ιδρώνει δεν ενοχλεί, αλλά αν βγάλει το μαντήλι του (ή, πιθανότατα, ένα χέρι χωρίς μαντήλι) και σκουπίσει τον ιδρώτα από το μέτωπό του όταν απαντά σε μια ερώτηση, αυτό είναι σημαντικό.